Multifunctionele daken zijn de toekomst
Een daktuin met terras, verwarmingsinstallatie, zonnepanelen én retentiebassin: het kan. Nu duurzaamheid aan belang wint en er minder plaats beschikbaar is in drukke steden en dorpen, kennen steeds meer platte daken een multifunctionele opbouw.
De hoofdfunctie van platte daken is anno 2024 niet fundamenteel veranderd: het onderliggende bouwwerk beschermen tegen de weerselementen. Toch valt op dat platte daken vandaag ook op heel wat andere manieren worden benut. We spreken daarom van multifunctionele daken, die functies als isolatie en waterdichting combineren met een of meerdere nieuwe toepassingen.
Welke mogelijkheden er zijn, horen we van Sander De Boever van de technische dienst van VM Building Solutions. Hij gaat ook in op de impact die zulke innovaties hebben op de noden qua dakdichting.
Het kleurenpalet van de multifunctionele daken
Groendaken kent iedereen wel en ook blauwe daken winnen duidelijk aan bekendheid. Maar wist je dat er ook gele en rode daken bestaan? “Op een geel dak geef je een plaats aan alle technieken om zonne- en windenergie op te wekken en om het gebouw te ventileren en te verwarmen”, vertelt Sander. “Rode daken zijn dan weer platte daken met terrassen, sportvoorzieningen of andere faciliteiten. Die zie je nu meer en meer in stedelijke gebieden.”
Waar je met een groendak een mooie bijdrage levert aan de biodiversiteit, worden blauwe daken gekenmerkt door een waterretentiesysteem. “Twee functies die overigens perfect samen kunnen voorkomen. Een blauw dak met grind of tegelballast is zeker een optie, maar een blauwgroen dak is dankzij zijn extra buffercapaciteit ideaal om de omgeving te beschermen tegen wateroverlast bij hevige regenval.”
Uiteraard is dat niet de enige mogelijke combinatie. Een (extensief) groendak is vaak een plek voor ontspanning, en combineert ook met een rood dak (terrasdak). “En ook tussen de zonnepanelen van een geel dak komt de begroeiing mooi tot haar recht. De zonnepanelen zorgen voor schaduw voor de planten en deze zorgen op hun beurt voor extra koeling voor de technische installatie.”
Een duurzame investering
Dat de interesse in multifunctionaliteit toeneemt, verrast Sander De Boever niet. “In de bouwsector staan duurzaamheid en circulariteit hoog op de agenda. Duurzaam bouwen wijst ook op een maximaal benutte bebouwde ruimte, en laat dat net het punt zijn van een multifunctioneel dak. De komende tijd zullen dit soort oplossingen heel wat ontharding mogelijk maken en ons als samenleving de kans geven om te werken aan een groene, gezonde leefomgeving.”
Vanuit de overheden is met name de focus op groendaken groot, vooral in steden en gericht op zowel duurzaamheid als klimaatadaptatie. “Groendaken helpen de temperatuur te verlagen en spelen zo een grote rol in het terugdringen van het hitte-eilandeffect. Het aanwezige water in de planten en het substraat zorgen ervoor dat een gebouw bij wijze van spreken kan transpireren, met een sterk verkoelend effect op de directe omgeving tot gevolg. Tegelijk houden zulke daken water vast, een broodnodige troef tijdens onweersbuien.”
Dat groendaken stedelijke gebieden niet alleen aantrekkelijker maar ook resistent maken tegen hittegevolgen én tegen hevige regenval, doet Sander besluiten dat deze trend nog aan populariteit zal winnen in de toekomst. “The future is – letterlijk – green.”
Let op de afdichting
Multifunctionele platte daken gaan gepaard met enkele specifieke aandachtspunten. Met de dakdichting misschien wel als belangrijkste factor. “De regels zijn duidelijk: de Europese norm EN13948 geldt in België als een verplichting voor intensieve daktuinen en blauwe daken.” Om eraan te beantwoorden, moet een membraan een tweejarige test op worteldoorgroei doorstaan. “Onze Resitrix SK W- en Evalastic- membranen voldoen er al jaren aan en kunnen bovendien perfect gecombineerd worden met bijkomende functies.”
Voor daken die niet ontworpen zijn om het extra gewicht van een groendak te dragen, zijn er ook oplossingen in lichtere begroeiingen (extensieve daken). Indien dit niet mogelijk is of indien er wordt gekozen om geen groendak te plaatsen, raadt Sander gewapende of gecacheerde membranen zoals Mastersystems of Tiplon aan. “Met hun extra lange levensduur, hoge ponsweerstand en zuivere EPDM-oppervlak beschermen deze oplossingen het dak langdurig tegen de weersomstandigheden. En omdat ze geen rubberdeeltjes, oliën of weekmakers verliezen, hoef je voor hemelwaterhergebruik niet te investeren in filters. Omwille van hun lange levensduur en lichtere karakter op recycleerbaarheid en verzameling van helder regenwater dragen deze daken bij aan een meer ecologische leefomgeving.”
Futureproof
“Verlies de hoofdfunctie van het dak nooit uit het oog”, geeft Sander nog een cruciale tip mee. “Een goed multifunctioneel dak is in de eerste plaats een waterdicht dak. Naast de duurzaamheid is een correct uitvoering heel belangrijk. De extra functies maken de membranen dikwijls moeilijk bereikbaar en het kan natuurlijk niet de bedoeling zijn om je dak vol zonnepanelen en plantjes na tien jaar helemaal te moeten vernieuwen.”
Kiezen voor de juiste materialen en installateurs, is het devies. Weet dat je daarbij kan rekenen op de ondersteuning van VM Building Solutions, dat al lange tijd actief inzet op multifunctionele daken en het ontwikkelen van innovatieve oplossingen voor dit type dak. Bovendien ondertekenden we ook het charter Klimaatdak van Embuild. “We staan dagelijks klaar om alle betrokken partijen bij te staan, in elke fase van het proces en met zowel praktisch advies als waardevolle opleidingsmomenten.”